KAYSERİ (AA) – Yerli aşı TURKOVAC'ı geliştiren Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, bundan sonra Türkiye'de üretilecek aşıların sayısının artarak devam edeceğini düşündüğünü söyledi.
Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Aşı Araştırma ve Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Özdarendeli, bazı sağlık örgütlerinin Kayseri Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleştirdiği "Aşılar hakkında merak ettiğiniz her şey" isimli konferansa katıldı.
Burada aşı çalışmalarının zor bir süreçten geçtiğinden bahseden Özdarendeli, "2020 yılından önce aşı çalışmaları yaklaşık 15 yıl sürüyordu ama artık geliştirilen bazı teknolojilerle 6-7 yıla indirilebileceği söyleniyor. Aşı sürecinde 10 bin monokülden sadece bir tanesi kullanım alabiliyor. Burada yapılacak en küçük hatada bütün yaptığınız çalışmalar çöp olabiliyor." dedi.
Özdarendeli, aşı çalışmasının hem riskli hem pahalı hem de başarı oranının çok düşük bir süreç olduğunu kaydetti.
Aşı çalışmalarında kontrollerin önemine vurgu yapan Özdarendeli, şu bilgileri paylaştı:
"Sadece TURKOVAC aşısında 439 kontrol yapıldı. Aşı sürecinde ortaya hem ciddi maddi güç hem de disiplin koyulması gerekiyor. Bazı işlerde kar zarar hesabı yapılmaz. Önemli ve stratejik işlerde kar zarar hesabı güdülmez. Türkiye, son aşısını 1998 yılında üretmişti. Ben bunu üreten hocayla da konuştum. Bu aşı 2 yıl süreyle üretilmiş ve sonra bırakılmış. Aslında biz Osmanlı'dan gelen ve Cumhuriyet'le devam eden bir aşı kültürüne sahibiz. Cumhuriyet döneminde çok aşı üretmişiz. İnanılmaz sayıda aşı üretmişiz. Çin'e ve Japonya'ya aşı yollamışız ama 1998 yılında bırakmışız."
Prof. Dr. Özdarendeli, insanın bu duruma üzüldüğünü dile getirerek, "Paranız olduğu zaman aşı üretecek yerler yapabilirsiniz ama insan gücünü de hazır tutmak gerekiyor. 1998 yılındaki bu karardan sonra aşı üretecek insan gücü kaybolmuş. Ülkemizde bazı kurumlar bu hafızayı korumak için mücadele etti. Pandemi döneminde ise bu konuda uzman insanlar el ele vererek bir noktaya geldi. Aşının stratejik olduğunun anlaşıldığını düşünüyorum. Bundan sonra ülkemizde üretilecek aşıların sayısının artarak devam edeceğini düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Zehra Kardaş ise aşı tarihçesi hakkında katılımcılara bilgi verdi.
