Anasayfa SAĞLIK HABER Milyonlarca hamilelik incelendi: Diyabet otizm riskini nasıl etkiliyor?
Yeni yapılan kapsamlı bir araştırma, hamilelik döneminde görülen diyabet ile çocuklarda otizm gibi nörogelişimsel rahatsızlıkların ortaya çıkma olasılığı arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya koydu.
Lancet Diabetes & Endocrinology dergisinde yayımlanan bu çalışma, annedeki şeker hastalığının hem annenin hem de çocuğun sağlığı üzerinde çeşitli olumsuz etkilere yol açabileceğini gösteren mevcut bilimsel birikime yeni bir boyut kazandırırdı.
Bilim insanları bu son araştırmada, gebelik esnasında Tip 1 veya Tip 2 diyabeti olan ya da hamilelik sürecinde gestasyonel diyabet (gebelik şekeri) tanısı konulan kadınları maternal diyabet grubu içinde değerlendirdi. Gestasyonel diyabet, daha önce şeker hastalığı olmayan bireylerin hamilelikte diyabet belirtileri göstermesi durumunu ifade ediyor.
HAMİLELİKTE KÖTÜ BESLENME OTİZM RİSKİNİ ARTIRIYOR MU?
Araştırmacılar bu amaçla, dünya genelinde 56 milyon anne ve çocuğunu içeren 202 farklı çalışmayı detaylı bir şekilde inceledi.
Annenin yaşı ve beden kitle indeksi gibi diğer potansiyel etkenler dikkate alındığında dahi, hamilelik döneminde diyabeti olan kadınların çocuklarında herhangi bir nörogelişimsel sorun yaşama olasılığının %28 daha fazla olduğu tespit edildi.
Bu gruptaki çocuklarda otizm riski %25, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) riski %30 ve zeka geriliği riski ise %32 oranında daha yüksek bulundu.
Bilim insanlarının dikkatini çeken bir diğer nokta ise, hamilelik öncesinde diyabet tanısı almış annelerin çocuklarında nörogelişimsel bozukluk gelişme riskinin, gestasyonel diyabeti olan annelerin çocuklarına kıyasla daha yüksek olmasıydı.
Elde edilen bulgular, gebelik dönemindeki diyabet ile bu sorunlar arasında doğrudan bir neden-sonuç ilişkisi kurmuyor. Ancak Çin’deki Orta Güney Üniversitesi’nden çalışmanın başyazarı Fangkun Liu, diyabet ve nörogelişimsel bozukluk arasındaki bu ilişkinin bu denli geniş bir veri kümesinde bu kadar tutarlı bir şekilde gözlemlenmesinin dikkat çekici olduğunu vurguluyor.
Bu bağlantıya tam olarak neyin sebep olduğu henüz netlik kazanmamış olsa da, araştırma ekibi bazı olası mekanizmalar üzerinde duruyor. Tip 1 diyabetin çocuklarda inflamasyonu (iltihaplanma) artırabileceği ve bu durumun otizm ve DEHB riskinin yükselmesiyle bağlantılı olabileceği düşünülüyor. Ayrıca, maternal diyabetin genlerin ifade biçimini ve beyin fonksiyonlarını etkileyebileceği de öne sürülen ihtimaller arasında.
Çalışmada yer almayan Dr. Magdalena Janecka da maternal diyabet ve otizm arasındaki ilişkinin bilindiğini ancak bu durumun altında yatan mekanizmaların henüz tam olarak anlaşılamadığını ifade ediyor.
Öte yandan, yeni analizdeki bazı araştırmalarda kardeşlerin incelendiği ve maternal diyabet ile nörogelişimsel sorunlar arasında belirgin bir bağlantı bulunamadığı görülmüştür. Bu durum, bazı genetik faktörlerin riski artırabileceğine işaret ediyor.
Bilim insanları, gelecekteki annelere hamilelikten önce diyabet taraması yapılması ve gerekli tedavilerin uygulanması yönünde çağrıda bulundu.
