HABER MERKEZİ/AA
Oluşturulma Tarihi: Nisan 14, 2025 11:22
Fransa ve Afrika ülkeleri arasındaki gerilim tırmanmaya devam ediyor. Eski Fransa kolonisi Afrika ülkeleri, Fransa'nın "sömürge faaliyetleri yürüttüğü" iddiasıyla yetkililerin ülkelerinden ayrılmasını talep etmişti. Fransız yetkilileri kovan ülkelerin arasına Cezayir de eklendi. Cezayir, 12 Fransız yetkiliden 48 saat içinde ülkeyi terk etmesini talep etti.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, bunun Fransa'da üç Cezayirli vatandaşın tutuklanmasıyla bağlantılı olduğunu bildirdi.
11 Nisan'da, Fransız savcılar, Cezayirli bir konsolosluk görevlisi de dahil olmak üzere, Nisan 2024'te Paris'in bir banliyösünde Cezayirli Amir Boukhors'un kaçırılması olayında üç Cezayirliye suçlama yöneltti. Savcılar, Cezayirlilerin Boukhors'u planlayarak kaçırdığını öne sürdü.
AFP'nin haberine göre, "Amir DZ" olarak da bilinen Boukhors, Cezayir hükümetine yönelik eleştirileriyle tanınıyordu. Boukhors'un TikTok'ta bir milyondan fazla takipçisi var.
'VAZGEÇİN, YOKSA YANIT VERECEĞİZ'
Barrot, Paris hükümetinin Cezayir ile "kötü ilişkiler geliştirmek istemediğini vurgulayarak, şunları dile getirdi:
"Cezayir yetkililerinden bu sınır dışı etme önlemlerinden vazgeçmelerini istiyorum. Yetkililerimize yönelik bu tutum devam ederse, derhal yanıt vermekten başka seçeneğimiz kalmayacak."
İsmi açıklanmayan bir dışişleri kaynağı, Fransa İçişleri Bakanlığından bazı isimlerin de ülkeden ayrılması istenen 12 kişi arasında olduğunu belirtti.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot
'AMAÇ İLİŞKİLERİ BALTALAMAK' İDDİASI
Suçlama, Cezayir ile Fransa arasındaki ilişkilerin hassas bir döneminde yaşandı. Cezayir, suçlamaların ilişkileri onarmaya yönelik son girişimleri baltalamayı amaçladığını iddia etti.
2016'dan beri Fransa'da yaşayan Boukhors, 2023'te siyasi sığınma hakkı almıştı. Boukhors'un avukatı, müvekkilinin Nisan 2024'te kaçırıldığı bilgisini verdi. "Amir DZ", kaçırılmasından 1 gün sonra serbest bırakıldı.
Cezayir, dolandırıcılık ve terör suçlarından aranan dokuz vatandaşı için tutuklama emri çıkardı. Cezayirli yetkililer, aranan şahısların yargılanmak üzere iade edilmesini talep ediyor.
ESKİ KOLONİLER FRANSA'YA İSYAN BAYRAĞI AÇTI
Fransa ve eski sömürgeleri arasında diplomatik ve siyasi krizler son yıllarda arttı. Fransa'nın koloni vergisi almaya devam ettiği Afrika ülkelerinden olan Burkina Faso, Mali ve Nijer de Fransız diplomatları sınır dışı etmişti. Afrika ülkeleri, Fransız yetkililerin içişlerine karıştığını iddia ederek, diplomatların yanı sıra Fransız askeri güçlerinin de topraklarını terk etmesini istemişti.
Burkina Faso'da Eylül 2022'de darbeyle iktidara gelen cunta yönetimi, ülkeyi 1960'a kadar koloni yönetimini sürdüren Fransa'dan uzaklaştırdı. Darbenin ardından geri çağrılan Fransız büyükelçisi, henüz Burkina Faso'nun başkenti Ouagadougou'ya dönmedi. 2024 Nisan ayında ise Burkina Faso, ülkede "yıkıcı faaliyetler" yürüttükleri gerekçesiyle üç Fransız diplomatı sınır dışı etti.
Batı Afrika'da denize kıyısı olmayan ve dünyanın en fakir ülkelerinden biri olan Mali ile Fransa arasındaki ilişkiler de, ordunun Ağustos 2020'de yönetime el koymasından bu yana kötüleşti. Dönemin Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Mali cuntasının "gayri meşru" ve "kontrolden çıkmış" olduğunu ifade etti.
Mali'nin askeri liderleri, Fransız Dışişleri Bakanı'nın geçiş hükümeti hakkında yaptığı "utanmazca" yorumlar nedeniyle Fransız büyükelçisini sınır dışı etme kararı aldı.
Nijer Dışişleri Bakanı Bakary Yaou Sangare, Mali Dışişleri Bakanı Abdoulaye Diop, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Burkina Faso Dışişleri Bakanı Karamoko Jean Marie Traore, 3 Nisan 2025'te Moskova'da görüştü.
NİJER VE FRANSA ARASINDA DİPLOMATİK KRİZ
İktidarın el değiştirdiği bir başa eski Fransız kolonisi Nijer de 2023'te Fransız büyükelçisini ülkeden kovdu. Nijer'deki askeri yönetim, ülkeyi terk etmesi için 48 saat süre verdiği ancak ülkeden ayrılmayan Fransa'nın Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte'nin dokunulmazlığının kaldırılarak, sınır dışı edileceğini duyurmuştu.
Fransa ise "cuntanın Fransız elçinin gitmesini talep edebilecek bir otorite olmadığını" açıklamıştı. Büyükelçi Itte, verilen süre dolmasına karşın ülkeden ayrılmamış, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da 28 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, baskılara rağmen Itte'yi geri çekmeyeceklerini tekrarlamıştı.
Nijer'de 26 Temmuz'da başa geçen askeri yönetimin 25 Ağustos'ta Büyükelçi Itte'ye ülkeyi terk etmesi için 48 saat süre vermesinden yaklaşık 1 ay sonra Büyükelçi ülkeden ayrıldı.
Son olarak 2024 yılında Çad, Paris'in askeri darbeler sonrasında Mali, Burkina Faso ve Nijer'den askeri güçlerini çekmek zorunda kalmasının ardından Fransa'dan güçlerini çekmesini isteyen bir diğer ülke oldu.
